Boeing 737 Ailesi

Teknik hangardan herkese merhaba savaşan kanatlar ailesi bugün ki hangar konuğumuz 737 ve ailesi ile birlikteyiz..

Boeing 737 kısa ve orta menzilli olarak kullanılan bir havayolu uçağıdır, tek koridorlu, dar gövdeli ve düşük, uygun fiyatlı, jet motorlu bir havayolu uçak modelidir. Boeing’in diğer modelleri 707 ve 727’den özenilerek tasarlanmış olan Boeing 737’nin toplam dokuz versiyonu vardır ve bunlardan -600, -700, -800 ve -900 versiyonları üretim halindedir.

İlk olarak 1964 yılında tasarlanmış olan model ilk uçuşunu 1967 yılında gerçekleştirerek üretimine devam etmiştir. Havayolu seferleriyle ise Şubat 1968’de tanışmıştır. 737 modeli Boeing’in aktif üretimdeki tek koridorlu, dar gövdeli tek uçağıdır ve daha önceden piyasanın hakimi 707, 727, 757, DC-9 ve MD-80/90 uçaklarının yerini almıştır.

737, Boeing firması tarafından 1967 yılından beri aralıksız olarak üretilmekte ve pazara satışı sağlanmakta. Dünyada 114 ülkeden 360’a yakın sayıdaki havayolu şirketi 737 uçaklarıyla hizmet vermekte ve uçuşlarını sürdürmekte. Kasım 2016’ya kadar 9.295 uçak havayollarına teslim edilmiş ve 4.280 sipariş havayolları tarafından teslim beklemektedir. 737 serisi, Nisan 2009 tarihi itibarıyla tarihteki en çok sipariş alan ve üretilen jet havayolu uçağıdır. Dünya üzerinde her an 1.250 adet 737 uçağı havadadır ve ortalama her beş saniyede bir 737 modeli çeşitli ülkelerdeki çeşitle havalimanlarından kalkış ve iniş gerçekleştirmektedir. Boeing 737, üretiminin başından beri dünya nüfusuna eşdeğer, yaklaşık yedi milyar yolcu taşımıştır.

737’nin Modelleri

Boeing 737 modelleri dokuz büyük türevleri de dahil olarak üzere üç kuşağa ayrılabilen bir modeldir. Bu orijinal modelleri 737-100, 737-200/-200C den oluşmaktadır. Klasik modelleri ise 737-300, 737-400 ve 737-500 den oluşur. Yeni nesil türevleri olan 737-600, 737-700/-700ER, 737-800 ve 737-900/-900ER’den oluşmakta. 737’nin 9 modeline ek olarak t sürümlerinden olan t-43  Boeing 737-200 Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) tarafından kullanılmaktadır. Türk Hava Kuvvetleri tarafından ise Barış Kartalı Projesi (Havadan Erken İhbar ve Kontrol Uçağı) olarak kullanacak olan Boenig 737-700 türevi olan Boeing 737 AEW&C kullanılıyor.

Dizayn

737’nin Klasik serileri (300, 400, 500) ile “Yeni Jenerasyon” serilerinde (600, 700, 800, 900) motorun ön yüzündeki hava giriş yüzleri, çoğu uçak motoru modeline benzer bir şekilde dairesel (yuvarlak) tasarlanmamışlardır. Motorun alttan basık bir dairesel şekilde olmasından dolayı, önden arkaya doğru bakılırsa, saat 4 yönünde iken, eklenti dişliler saat 6 yönündedir. Bu şekilde dizayn edilmesinin sebebi ise, 737’nin pek çok havayolu uçağına göre daha alçak gövde tasarımına sahip olması, orijinal 737’lerin daha küçük P&W motorlar için tasarlanmış olması ve daha büyük olan CFM56 motorlar için daha çok yer açıklığına ihtiyaç duyulmasıdır. Bu tasarımdan dolayı 737-300 ve sonraki versiyonlarda motorlar havacılıkta FOD olarak bilinen yabancı cisimlerin motora girmesine daha eğimlidir.

Boeing 737 uçaklarında yakıt boşaltma sistemi mevcut değil. Acil durumun türüne göre, 737’ler yakıtı yakmak için havada uçmaya devam etmektedirler veya maksimum iniş ağırlığının üzerinde bir ağırlıkla inişi gerçekleştirmek zorundadırlar. Ağırlıktan kazanmak, üretim masraflarını ve karışıklığı azaltmak için 737’lerde ana iniş takımları için ana bir kapak bulunmamaktadır. Gövde ortasında bulunan ve kanatların altındaki ana iniş takımları uçağın gövdesindeki kendilerine ait boşluğa girmektedirler ve iniş takımlarının bacakları kısmen kapakla kapanıyor ve iniş takımı boşluğunda aerodinamik olarak kapanıyor. Lastiklerin kenarları uçuş sırasında uçağın altında açıkta kalmaktadır. “Jant kapağı” olarak adlandırabilecek olan yan yüzey tekerlerin aerodinamik profilini tamamlar. Bu yan yüzey olmadan uçağın operasyonu, uçuşu yasaktır, çünkü anti-skid fren sistemi ile ilgili yer sürati sensörü burada yerini edinmiştir.

Uçuş kontrolleri güvenliği üst düzeyde tutulan 737’lerde hidrolik sistemin tamamen kaybolması veya iki motorun arızalandığı durumlarda, otomatik olarak ve sorunsuz olarak servo yoluyla kontrol edilebilir bir hidrolik sistem bulunmakta. 737 bu boyutta ve hidrolik olmadan çalışabilir tek modern yolcu uçağı olma özelliğini taşımaktadır.

737 kokpitlerinde genellikle ana glareshield üzerine konumlanmış tepe pencereleri bulunmakta. Bu tarzda dizayn edilmiş olan pencereler 707’den özenilerek tasarlanmıştır. Bu sayede özellikle dönüşlerde daha büyük görüş açısı sağlanmaktadır ve yıldızların navigasyonda kullanılması da bu sayede sağlanmaktadır. Gelişen versiyonlarla gelen modern avyonikler ile bu pencereler gereksiz olmuş, pek çok pilot bu pencerelerden gelen güneşi kapamak için gazete veya benzeri maddeler ile burayı kapamaktadır. 2004 yılından itibaren bu pencereler 737 kokpit dizaynından kaldırılmış, sadece bazı askeri üretimlere veya şirket talebi üzerine eklenmektedir. Bu pencereler bazen genel bakım sırasında teknik ekip tarafından da kaldırılabilme özelliğine sahip, metal bir kapak ile kapatılabilmektedir.

Kıvrık kanat ucu türü tasarım yeni üretim 737’lerde kullanılmaktadır. Bu wingletler yaklaşık olarak 8 fit (2,4 m) boyundadır ve kanat uçlarına monte edilir. Bu sayede kanat ucu vorteks azaltılmış olur ve yakıt tasarrufu sağlanır. Ayrıca motorun aşınması azaltılır ve kalkış esnasındaki gürültü azaltılmış olur.

737-600, -700 ve -800’ler için kısa meydanlara uygun versiyonlar, üretilmiş olup; bu uçaklar operatörlere payload’un artması ile 5.000 fit (1.500 m)’den kısa hava meydanlarına operasyon yapma imkanını kulanan operatöre sunmaktadır. Bu uçaklarda geliştirilmiş kanat ön slatları ile kaldırma kuvvetinin artması sağlanmıştır. Ayrıca iki pozisyonlu kuyruk yüksekliği ile daha düşük yaklaşma süratleri sağlanmış ve uçuş spoiler’ın geliştirilmesi ile uçak daha kısa hava meydanlarına uçabilir, ulaşabilir konuma gelmiştir. Bu geliştirmeler 737-900ER’de standart hale getirilmiştir.

Yurt içi uçuşlarında sıkça uçtuğumuz ve karşılaştığımız bu uçakları sizler nasıl buluyorsunuz?