Güneş Enerjisi İle Çalışan Uçaklar:Solar Impulse
Solar Impulse, güneş enerjili ve uzun menzilli deneysel bir uçak projesi. Özel kaynaklarla finanse edilen proje, İsviçreli mühendis ve işadamı André Borschberg ve yine İsviçreli psikiyatrist Bertrand Piccard tarafından yürütüldü. Bertrand Piccard, dünyanın çevresini hiç durmadan dolaşan sıcak hava balonu Breitling Orbiter 3’ün ikinci pilotuydu.
Solar Impulse, güneş enerjili ve uzun menzilli deneysel bir uçak projesi. Özel kaynaklarla finanse edilen proje, İsviçreli mühendis ve işadamı André Borschberg ve yine İsviçreli psikiyatrist Bertrand Piccard tarafından yürütüldü. Bertrand Piccard, dünyanın çevresini hiç durmadan dolaşan sıcak hava balonu Breitling Orbiter 3’ün ikinci pilotuydu.
Solar Impulse projesinin hedefi, pilotlu ve sabit kanatlı bir uçakla sadece güneş enerjisi kullanarak ilk dünya turunu yapmak ve bu sayede çevreci enerji ve teknolojilere dikkat çekmekti.
2002’de fizibilite çalışmalarıyla başlayan proje aynı yıl 28 Kasım’da CNN’de duyuruldu. 13 yıllık süreçte finansman ve diğer destekler için sponsorların bulunması, mühendislerden oluşan bir takım oluşturularak ilk prototipin geliştirilmesi yaklaşık 8 yıl sürdü.
Proje sürecinde fotovoltaik hücreler tarafından desteklenen tek kanatlı ve tek koltuklu iki ayrı uçak yapıldı. Uçakların ismi de projenin ismini taşıyordu: İlk yapılan prototip uçak Solar Impulse 1 ve dünyayı dolaşan ikinci uçak Solar Impulse 2 olarak adlandırılmıştı. Prototip, Solar Impulse 1 uçağı 36 saate kadar havada kalacak şekilde tasarlandı ve ilk test uçuşunu Aralık 2009’da gerçekleştirdi. Uçak 11.628 adet solar panele sahipti, uçuş sırasında üretilen enerji 10 hp (7,5 kW) gücündeki ikiz pervaneli motorlar için kullanılıyor, artan kısım da kanatlarda yer alan lityum polimer pillerde depolanıyordu. Temmuz 2010’da 9 saati gece uçuşu olmak üzere toplam 26 saatlik bir uçuş gerçekleştirildi. Piccard ve Borschberg İsviçre’den İspanya’ya ve daha sonra 2012’de Fas’a güneş enerjisiyle uçuşlar yaptılar. 2013 yılında ABD genelinde çok aşamalı uçuşlar gerçekleştirdiler.
2014 yılında tamamlanan ve Solar Impulse 2 olarak adlandırılan ikinci uçak, daha güçlü motorlara sahipti ve birinciye göre çok daha fazla güneş pili taşıyordu. Ayrıca ilk uçaktan edinilen deneyimler sonucu pek çok iyileştirme yapılmıştı. Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki yenilenebilir enerjiler üzerine çalışan Masdar firmasının Solar Impulse dünya turu projesine ev sahibi olarak sponsor olması ile proje üssü İsviçre’den BAE’ye taşındı. Abu Dhabi’den kalkacak uçağın, dünyanın çevresinde çok aşamalı bir yolculuğu 5 ayda tamamlayarak Ağustos 2015’te yine Abu Dhabi’ye geri dönmesi planlandı.
Tüm süreç Monaco’da bulunan kontrol merkezi tarafından online olarak takip edildi. Kontrol merkezinde hava kontrolörleri, mühendisler, matematikçiler, meteorolojistlerden oluşan 20 kişilik bir ekip çalıştı.
Pilotlar uzun yolculuk boyunca Umman, Hindistan, Çin, ABD ve Abu Dhabi’ye dönmeden önce güney Avrupa ya da Kuzey Afrika’da molalar vereceklerdi. Bu molalarda hem uçağın bakımı yapılacak hem de Solar Impulse 2 tanıtımı yapılarak, dikkatler yenilenebilir enerji konusuna çekilecekti.
Her durulan istasyonda, konaklama süresince uçağı korumak için taşınabilir bir şişme hangar tasarlandı. 12 farklı bölümden oluşan ve pillerin şarj olmasını sağlayacak kadar ışık geçiren ama aynı zamanda uçağı tüm dış etkenlere karşı koruyacak sağlam bir kumaştan imal edilen hangarın tasarımı yıllarca sürdü.
9 Mart 2015’te Bertrand Piccard ve André Borschberg, Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki Abu Dhabi’den ayrılan Solar Impulse 2 ile dünyayı dolaşmaya başladı. Uçak tek kişilik olduğundan sırayla pilotluk yaptılar. Haziran 2015’te Asya kıtası geçildi ve Temmuz 2015’te Japonya’dan Hawaii’ye uzanan yolculuğunun en uzun aşaması tamamlandı. Güneş enerjisi ile 5 gün 5 gece aralıksız yapılan bu uçuş ile yeni bir dünya rekoru kırıldı. Projenin bu bacağı sırasında fazla ısı nedeniyle ciddi hasar gören pillerin onarımı 9 ay sürdü. Projede tarihsel olarak bir aksama yaşansa da onarım bitince dolaşım kaldığı yerden devam etti. Solar Impulse 2, Nisan 2016’da Hawai’den Kaliforniya’ya uçtu. Haziran 2016’da New York‘a ulaşana kadar ABD’deki uçuşlarına devam etti. Aynı ayın sonunda, uçak Atlantik Okyanusu’nu geçerek İspanya’ya ulaştı. Mısır’da da bir mola veren Solar Impulse 2, ilk çıkış noktasından ayrıldıktan 16 ay sonra, Temmuz 2016’da son durağı Abu Dhabi’ye dönerek dünyanın çevresindeki dönüşünü sadece güneş enerjisi kullanarak tamamlamış oldu.
Yaklaşık 16 ayda ve 17 ayakta tamamlanan projede toplam 23 günlük uçuş yapıldı ve 43.000 kilometre katedildi. Çoğunluğu André Borschberg’in Japonya’dan Hawai’ye yaptığı 5 gün 5 gece süren Pasifik Okyanusu geçişi sırasında olmak üzere toplam 19 dünya rekoru kırıldı.