Hava Alıkları
Hava alığı nedir, nasıl çalışır?
Sorularına cevap bulalım.
Çoğu modern yolcu uçaklarında ve askeri uçaklarda jet motorları olarak da isimlendirilen gaz türbini motorlarla güçlendirilir. Birçok farklı tipte gaz türbinli motor vardır fakat tüm türbinli motorlar ortak olan bazı parçalara sahiptir. Hava alığı kompresörün üst kısmında bulunur. (Kompresör: atmosfer havasının tıpkı bir yay gibi sıkıştırarak basınçlı hava üreten makinelere denir.) Akışta alığn bir görevi yok iken bazı önemli alık tasarım özellikleri vardır. Alıklar genellikle uçak hızıyla dikte edilen ayrıntılarla şekil ve boyut olarak çeşitli hallerde bulunur.
Alık Borularının Çalışma Prensibi nedir?
Uçuş alık boruları gövde parçası olarak nitelendirilir. Eğer motor stall olmayan kompresör performans elde etmek için ise türbinli motor aralığı kompresöre bir hava kaynağı vermelidir. Uçuş alık borusu aynı zamanda mümkün olduğu kadar az sürükleme yaratmalıdır.
Hava alıkları ses altı ve ses üstü olmak üzere ikiye ayrılır:
Ses üstü hava alığı nedir nasıl çalışır?
Yukarıda yazan çalışma prensibi ile benzerdir. Tüm ses üstü uçaklarda 1 yakınsak – ıraksak (sabit veya değişken) hava alığı gereklidir. Bir mach üstünde ve altındaki hızlara uygun şekilde ayarlanabilen değişken bir kanal kullanılır. Bu alık tipi kompresör yüzünde doğru ses altı hızla yavaşlatır. Eğer dönen profil yapıların şok dalgası birikiminden uzak kalması gerekiyorsa, kompresörde ses altı hava akışı gerekir. Aksi takdirde sıkıştırma işlemine zarar verir.
Ses Altı hava alığı nedir nasıl çalışır?
İş ve ticari jet uçaklarında bulunanlar gibi alık borusu sabit bir geometridedir. Iraksak bir boru önden arkaya çap olarak sürekli artar. Bu boru basınca etkisinden dolayı “alık dağıtıcı” olarak isimlendirilir. Genellikle borunun ön kısmındaki havanın yayılmasına ve tamamen sabit bir basınca uyarlı olarak motor, alık kapanmasından hava alık merkezi gövdesi olarak da isimlendirilir. Bu şekilde motor minimum türbülanslı ve özdeş ve basınçta havasını alır.
Hava alıkları uçak için diğer parçalar gibi önem taşımakta ve uçuşta etkili rol oynamaktadır.