McDonnell Douglas DC-10
Merhabalar Sevgili Teknik Hangar okurları bugün ki hangar konuğumuz bir zamanlara damga vuran DC-10!
McDonnell Douglas DC-10 Üç motorlu, orta ve uzun mesafeler için tasarlanmış, geniş gövdeli uçaktır. Üç motorlu tasarıma sahip olan uçağın iki motoru kanatlarda yer alırken üçüncü motor kuyrukta, dikey stabilizatörün altına yerleştirilmiştir.
Diğer üreticilerle, piyasa şartlarında Airbus A300, Boeing 747, ve Lockheed L-1011 Tristar ile yarışmıştır. Üretimin bittiği 1989 yılına dek 389 adet üretilmiştir. Ayriyetten ise özel olarak Amerikan Hava Kuvvetleri için de KC-10 Extender markası ile havadan havaya yakıt ikmali amaçlı 30 adet uçak üretilmiştir. DC-10 emekli olduktan sonra yerini 1990 yılında servise giren MD-11’e bırakmıştır.
DC-10 planlaması 1967 yılında başlamıştı. McDonnell Douglas’ın McDonnell Aircraft Corporation ve Douglas Aircraft Company şirketlerinin 1967 yılındaki birleşimi sonrası ilk taşımacılık amaçlı uçağı olacaktı. American Airlines için özellikle 747’ye rakip olabilecek bir uçak olması amacı ile tasarlanıyordu. İlk uçuş 29 Ağustos 1970 yılında gerçekleşti. American Airlines tarafından ticari uçuşlar için 5 Ağustos 1971’de teslim alındı.
Türk Hava Yollarına ait Dc-10 tipi uçak,kargo kilidi hatası yüzünden 3 Mart 1974’de, Paris yakınlarında yere çakılmıştır. 335 Yolcu ve 11 Mürettebattan hepsi yaşamını yitirmiştir.
İlk seri olan DC-10’lar seri 10 olarak biliniyordu ve menzilleri 6,112 km idi. Seri DC-20 de bu mesafe 9,265 km ye, seri 30 da 10,010 km ye dek çıktı.
Yapılan son ve 446. olan DC-10 1988 Aralığında bitirilerek Nigeria Airways’e teslim edildi.
Günümüz havacılığında yüksek taşıma kapasite nedeniyle pek çoğu kargo uçağına çevrildi. Biman Bangladeş Dc10-30 yolcu uçağı 2008 yılından 2013’e kadar yolcu taşıyan tek DC-10’dur.
7 Aralık 2013 itibarı ile de yolcu taşımaya devam eden Biman Bangladeşte son yolcu taşıma uçuşunu yapacağını bildirmiştir.
Çeşitleri:
*DC-10-10 (122 adet): Asıl sürümü. Kullanıcıları; American Airlines(35), Continental Airlines(8), Laker Airways(6), National Airlines(11), Turkish Airlines(3), United Airlines(46) ve Western Airlines(13).
*KC-10 Extender yakıt ikmalinde
*DC-10-10CF (9 adet): Yolcu/Kargo olarak kullanılabilen model. Üretim;Continental Airlines(8) ve United Airlines(1).
*DC-10-15 (7 adet): “DC-10 Sport” olarak da bilinir. Aeroméxico ve Mexicana için üretildi. 7 adet.
*DC-10-20
*DC-10-30 (164 adet): En yaygın modeldir. 1972 veo 1988 arası üretilmiştir. Kullanıcılar; Lufthansa (11), Swissair (11), VARIG (11), KLM (10) ve Iberia (9) en bilinenlerdir.
*DC-10-30CF (26 adet): Yolcu/Kargo olarak kullanılabilen model. Kullanıcılar;Martinair Holland(4), Overseas National Airways(5), Sabena(5), Trans International Airlines(3) ve World Airways(9). Sabena hem kargo hem yolcuları DC-10-30CF modelinde bir arada taşıyan tek şirkettir.
*DC-10-30ER (6 adet)
*DC-10-30F (10 adet): FedEx tüm kargo modellerinin müşterisidir.
10 Tanker söndürme amaçlı su nakliyesi gösterisinde
*DC-10-40 (42 adet)
*KC-10A Extender (60 adet): Askeri sürüm. Havadan yakıt ikmali için kullanılan en uzun menzilli uçaktır.
*KDC-10 (3 adet): Hollanda Hava Kuvvetleri için askeri havadan yakıt nakliye uçağı. (DC-10-30CF)’un KC-10’a en basit dönüşümüdür.
*MD-10
*10 Tanker: Bir DC-10-10 yine havadan yakıt ikmal uçağına dönüştürülmüştür.
